مصرف بهینه انرژی و طراحی زیست محیطی – LEED
LEED مخفف Leadership in Energy and Environmental Design است که به فارسی می‌توان آن را مصرف بهینه انرژی و طراحی زیست محیطی ترجمه کرد و آن گواهینامه‌ای است که برای خانه‌های به اصلاح سبز داده می‌شود و دارای درجه و کیفیت مختلفی است.
مفهوم LEED
از لحاظ بین المللی LEED گواهی برای ساختمان های سبز می باشد. این گواهی سومین بخشی است که تأیید می کند یک ساختمان یا مجموعه به شکلی طراحی و ساخته شده است و از استراتژی هایی که در جهت بهبود عملکرد بنا با توجه به تمام معیارها و استاندارهای مهم مانند: ذخیره انرژی ، بهره وری مناسب از آب، کاهش انتشار گاز دی اکسید کربن ، بالا بردن کیفیت محیطی های داخلی و نظارت بر منابع و حساسیت بر میزان مصرف آنها عمل می کنند، استفاده کرده است.
گواهی LEED به وسیله انجمن ساختمان سبز آمریکا (U.S Green Building Concil) (USGBC) گسترش یافته است. LEED برای مالکان و سازندگان ساختمان ها یک چارچوب را برای شناختن ،اجرا کردن ، طراحی ، ساخت و ساز ، اجرا و راه حل های نگهداری در ساختمان های سبز به شکل عملی و قابل اندازه گیری بوجود آورده است.
متقاضیانLEED
معماران، صاحبان املاک و مستغلات ، مدیران تأسیسات و امکانات ، مهندسان ، طراحان داخلی ، معماران منظر ، مدیران ساخت و ساز ، مأموران رسمی دولت و … . همه این افراد از LEED برای انتقال محیط ساخته شده به سمت پایداری استفاده می کنند.
سیر تکاملی LEED
قوانین و نکاتی که چارچوب LEED را تعریف می کنند به مرور زمان اصلاح و تکمیل شده اند و از سال 1988 که اولین نسخه آن با نام LEED 1.0 منتشر شد تاکنون دارای نسخه های تکمیل شده گوناگونی با عنوان های LEED 2.O (سال 2000) ، LEED Canada –NC.V1.0 ( مخصوص کشور کانادا) ، LEED V3 ، LEED online ، LEED 2009 و … می باشد که یکی از جدیدترین آنها LEED 2009 است.
رتبه بندی در LEED 2009
در سال 2009 طبق آیین نامه داخلی LEED ، حدود 100 نمره پایه به علاوه 6 نمره اضافی برای ابتکار در طراحی و 4 نمره برای اولویت های منطقه ای و اقلیمی در نظر گرفته شده است. ساختمان ها می توانند با توجه به امتیازشان یکی از 4 رتبه گواهی LEED 2009 را دریافت کنند.
رتبه یک: پلاتین (80 امتیاز و بالاتر)
رتبه دو: طلا (60-79 امتیاز)
رتبه سوم: نقره (50-59 امتیاز)
رتبه چهارم: حداقل امتیاز مجاز برای دریافت گواهی (40-49 امتیاز)
لازم به ذکر است که امتیاز های رتبه بندی بالا فقط مربوط به LEED 2009 بود و این امتیازها با توجه به نسخه های دیگر LEED و نوع ساختمان و کابرد آن متفاوت است.
اهداف LEED
کاهش هزینه های ساخت و بالابردن ارزش سرمایه
- کم کردن مواد زایدی که به محل دفن زباله برده می شوند
- نگهداری از انرژی آب
- بوجود آوردن محیطی سالم تر و ایمن تر برای ساکنان
- کاهش انتشار گازهای مخرب گلخانه ای
- تعهد مالکان برای مسئولیت پذیری در برابر جامعه و نظارت بر محیط
- تعریف ((ساختمان سبز)) با نشر استانداردهای معمولی اندازه گیری
- مدیریت و نظارت محیطی بر ساختمان های صنعتی
- ایجاد رقابت در طراحی سبز
- بالابردن آگاهی مردم و مسئولان در مورد فواید ساختمان سبز
LEED چیست؟
در پی هشدارهای دانشمندان نسبت به عواقب تغییرات شرایط اقلیمی (افزایش درجه حرارت، جاری شدن سیل، خشکسالی، تسریع روند ذوب یخچال‌های قطبی، کاهش تنوع موجودات زنده) و افزایش روزافزون مصرف سوخت های فسیلی در جهان، انرژی‌های تجدید شونده سازگار با شرایط اقلیمی، اهمیتی بیش از پیش می‌یابند. باد، آب، خورشید، مواد بیولوژیک و گرمای درون زمین به طور نامحدود در دسترس هستند و گاز مضر برای شرایط اقلیمی نیز تولید نمی کنند.
اگر بخواهیم تا نسل‌های آینده از ما به خوبی و با قدرشناسی یاد کنند تا این که ما را با اندوه و بدی بیاد آورند، باید بسیار بیشتر از آنچه که معجزه تکنولوژی در بردارد، بدست آوریم. ما هم‌چنین باید برای آن ها، تصویری از جهان را همان‌گونه که در ابتدا خلق شده، نگهداریم، نه آن طوری که امروز ما در آن دخل و تصرف کرده‌ایم.
مدت‌های مدیدی است که اطلاع‌رسانی‌های عمومی، توسط گروه اندکی از مردم، به‌عنوان یک راه حل برای حفاظت محیط زیست، تبلیغ می‌شود. این تلاش‌ها همچنان ادامه دارد … اما گونه جدیدی از برنامه‌های محرک و مشوق ، پدیدار شده است که آگاهی مردم را بر صدمات محیطی ناشی از تصمیمات نادرست، افزایش دهد. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به برنامه‌هایی اشاره کرد که صنعت خرید و فروش را برای وسایل با بازدهی مطلوب انرژی، معتبر نموده و تجربیات جدیدی را در صنایع اتومبیل بدست آورده که موجبات تولید و توسعه اتومبیل‌های مرکب با بازدهی بهتر گشته است.
تلاش مشابهی نیز که شروع به متحول نمودن صنعت ساختمان در ایالات متحده نموده است، بخش سنجش «لید» (LEED) است.
LEED در حقیقت رهبری در انرژی و طراحی محیط زیست یا مخفف کلمات Leadership in Energy and Environmental Design است که یک سیستم گواهی ساختمان سبز و شناخته شده در سطح بین‌المللی است . این سیستم، یک مدرک LEED را به ساختمان‌ها و شرکت‌های تولیدی با بازدهی انرژی بالا و با عملکرد عالی‌تر، جایزه می‌دهد.
LEED در 5 سرفصل محیط‌زیستی ارائه طریق می‌دهد:
1- سایت‌های سازگار بامحیط‌زیست
2- کارایی و بازدهی آب
3- انرژی و جو
4- حفظ مصالح و منابع
5- کیفیت داخلی ساختمان از نظر محیط‌زیستی
اگر پروژه‌ای با توجه به‌این 5سرفصل برنامه‌ریزی و طراحی شده باشد یا به عبارت دیگر شرایط لید (LEED) را موردعنایت قرار داده باشد محصول یکپارچه‌ای را به‌وجود می‌آورد که امکان دریافت گواهی های نقره (Silver)، طلا (Gold ) یا طلای سفید (Platinum) را خواهد داشت که میزان توجه به اصول قواعد دوستی با محیط زیست درجه گواهی ها را مشخص می‌کند.
1- سایت‌های سازگار با محیط زیست
توجه به عوامل در زمان طراحی سایت موجب تاثیر‌گذاری به‌این بخش می‌شود.
الف: محل ساختمان
ب: طراحی محوطه با توجه به محیط‌های طبیعی وکشاورزی
ج: استفاده از زمین‌های خالی بین ساختمان‌ها و زمین‌هایی که کاربری‌‌های آلوده‌کننده قبلی را داشته‌اند.
د: کاستن نیاز به استفاده از اتومبیل
ر: بهینه‌سازی بافت محلی
ز: مدیریت و کنترل آب‌های سطحی
س: کاهش آلودگی
2- حفاظت از آب
الف:کاهش میزان آب مورد نیاز برای ساختمان و افراد (مصرف بهینه آب)
ب: عدم‌استفاده از آب شرب برای آبیاری و شست‌وشو.
ج: استفاده از فناوری‌‌های جدیدبرای تصفیه فاضلاب‌ها
د: حفاظت از کیفیت آب شرب و آب رودخانه‌ها، نهر‌ها و دریاچه‌ها
3-انرژی و جو
الف: مدیریت بر تاثیر‌گذاری انرژی ها به اتمسفر زمین و حتی‌الامکان کاهش مصرف انرژی
ب: استفاده از انرژی های تجدید پذیر
ج: نگهداری دوره‌ای و اصولی ازساختمان‌ها
د: حذف هالون‌ها و گازهای گلخانه‌ای
ر: عدم استهلاک لایه ازن.
4- مصالح و منابع
الف: استفاده مجدد از ساختمان موجود
ب: کاهش مقدار مصالح مصرفی
ج: استفاده از مصالح محلی، منطقه‌ای و تجدیدپذیر
د: استفاده صحیح از منابع چـــوبی برداشت شده و جایگزینی آن
ر: کاهش ضایعات و مدیریت بر آن
5- کیفیت داخل ساختمان به لحاظ زیست‌محیطی
الف: حذف یا کاهش منابع آلوده‌کننده داخل ساختمانی
ب: تهویه هوا و کنترل آلوده کننده‌ها
ج: مطالعات حرارتی و برودتی و جلوگیری از پرت حرارتی
د: کنترل کیفیت هوا
ر: استفاده صحیح و بهینه از نور و منظر
کشور ایران از لحاظ منابع مختلف انرژی یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان محسوب می‌گردد، چرا که از یک سو دارای منابع گسترده سوخت های فسیلی و تجدید ناپذیر نظیر نفت و گاز است و از سوی دیگر دارای پتانسیل فراوان انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله باد می‌باشد. انواع منابع انرژی در سه دسته انرژی‌های سنتی فسیلی، هسته‌ای و نوین تجدیدپذیر دسته‌بندی می‌شوند که ویژگی بارز انرژی‌های تجدید پذیر از جمله انرژی‌های خورشیدی و بادی تجدید پذیری منابع این انرژی‌ها می‌باشد.
دلیل اصلی گرایش به انرژی‌های تجدید پذیر کمک به حل مشکلات زیست محیطی می‌باشد. بدون تردید انرژی‌های تجدیدپذیر با توجه به سادگی فناوریشان در مقابل فن‌آوری انرژی هسته‌ای از یک طرف و نیز به دلیل عدم ایجاد مشکلاتی نظیر زباله‌های اتمی از طرف دیگر نقش مهمی در سیستم‌های جدید انرژی در جهان ایفا می‌کنند. سیستم‌های جدید انرژی در آینده باید متکی به تغییرات ساختاری و بنیادی باشد که در آن منابع انرژی بدون کربن نظیر انرژی خورشیدی و بادی و زمین گرمایی و کربن خنثی مانند انرژی بیوماس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سود های محیط زیستی
احداث بنا و ساختمان سازی، تاثیر منفی گسترده‌ای بر جنگل‌ها، مراتع، اکو سیستم های گیاهی و جانوری و کشاورزی دارد. با انتخاب صحیح و جانمایی ساختمان در محل های مناسب می‌توان از این امر جلوگیری کرده و از گسترش بی‌رویه شهر‌ها که یک معضل جدیدی در شهر‌های بزرگ است، جلوگیری کرد. بازسازی ساختمانهای موجود، استفاده از زمین‌های بایر بین ساختمان‌ها و استفاده از زمین‌هایی که در گذشته به دلایل زندگی ماشینی آلوده شدهاند می‌تواند مانع رشد بی‌رویه شهر‌ها شود.
سود‌های اقتصادی
کاهش هزینه عملیات: هزینه مصرف انرژی و آب در ساختمان‌هایی که با فناوری لید (LEED) طراحی شدهاند به میزان قابل توجهی نسبت به ساختمانهای قدیمی‌کاهش یافته که این میزان در طول یک دوره زمانی قابل رسیدگی می‌تواند هزینه‌های اولیه را جبران و به شاخص مثبت سرمایه‌گذاری دست یابند. ساختمان‌هایی که به نحو مطلوب با این فناوری ساخته شدهاند می‌توانند منجر به توسعه و پیشرفت پروژه‌های آتی شوند. بازسازی ساختمانهای موجود می‌تواند هزینه ساختمانی و زیر ساختار‌های آن‌را کاهش دهد. دراین سیستم با استفاده از برخی توانمندی‌‌ها می‌توان از یک پروژه به‌عنوان پشتوانه پروژه دیگر استفاده کرد. با کوچک شدن برخی تجهیزات مانند چیلر‌ها می‌توان از مصرف بی‌مورد جلوگیری کرد.